EnglishArabicBulgarianChinese (Traditional)FrenchGermanRussianTurkishPersianGeorgian
Turc Laboratuvar

Tenekenin Gözenek Ve Kaplama Durumunun Tespiti

Konserve kutusu üreten işletmeler, kaliteli ve sağlıklı kutular üretmek amacı ile tenekenin kaplama durumunu ve üzerinde gözenekler bulunup bulunmadığını kontrol etmek zorundadırlar. Esas olarak teneke, onbinde birden daha az karbon içeren çeliğin yassılaştırılması ve arkasından yüzeyinin çeşitli yöntemlerle kaplanması ile elde edilmektedir. Kaplama işleminde ağılrıklı olarak kalay, bazen de krom kullanılmaktadır. Bu şekilde tenekenin yüzde 98’lik kısmı demirden, yüzde 2’lik kısmı ise kalay veya krom gibi bir kaplama maddesinden oluşmaktadır.

Uygulanan kaplama işlemi, alttaki çeliğin paslanmasını ve korozyonunu önlemek içindir. Ancak bu kaplama işlemi sırasında arada yine de gözenekler kalmaktadır. BU gözenekleri kapatmak için de ayrıca kalaylı tenekeye laklama işlemi uygulanmaktadır.

Bugün konserve sektöründe hermetik kapatılan (yani hava geçirmez ve sımsıkı kapalı olan) kutular genelde kalaylı ve laklı tenekelerdirden üretilmektedir. Konserve kutular genelde 0,23 ile 0,28 mm arasında kalınlığı olan tenekelerden yapılmaktadir. Kapak tenekesi ise genelde gövdede kullanılan tenekeden 0,02 mm daha ince olmaktadır.

Bilhassa asidik ve koyu renkli gıda maddeleri kalay ile etkileşime girerek konservede renk kararmalarına ve bozulmalara neden olmaktadır. Bu duruma kaplamadaki gözenekler neden olmaktadır. Bu gözeneklerden gıda maddeleri kolayca çeliğe ulaşmakta ve tepkimeye girmektedir.

Tenekenin birim yüzeyindeki gözenek sayısı ile korozyona dayanma gücü arasında ters orantı bulunmaktadır. Yani gözenek sayısı ne kadar çok ise tenekenin korozyona karşı dayanma gücü o oranda düşmektedir. Gözeneklilik testi yapılırken, belli boyutlarda kesilmiş teneke parçası, sülfürik asit ve özel test çözeltisinde tutulmakta ve oluşan gözenekler sayılmaktadır.

Gelişmiş laboratuvarlarda ambalaj analizleri kapsamında, teneke kutularda tenekenin gözenek ve kaplama durumunu tayin etmeye yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında, ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar ve test yöntemleri esas alınmaktadır. Bu konuda başvurulan standart şudur:

TS 13718 Teneke kutular