Bugün piyasalarda, kalite, fiyat, içerik, cins ve etki gücü bakımlarından farklı özelliklerde çok sayıda temizlik maddesi bulunmaktadır. Bütün üretici firmalar zaman zaman, ürünlerinin içeriklerine ilave ettikleri farklı maddeler ile öne çıkmaya ve pazar paylarını arttırmaya çalışmaktadır. Aslında çok farklı alanlarda temizlik işlerinde kullanılan deterjanların ana maddesi, kısmen sabun özellikleri gösteren ve sentetik deterjan olarak bilinen, yüzey aktif maddelerdir. Sabunların üretiminde hammadde olarak hayvansal ve bitkisel yağlar kullanılmaktadır. Bu maddeler ise aynı zamanda beslenmede de kullanılmaktaır. Ayrıca sabunlar sert ve soğuk sularda köpürmemekte, üretim ve depolama sırasında güçlükler yaşanmaktadır. Bu nedenlerle özellikle 1950’li yıllardan itibaren, çamaşır ve bulaşık yıkama ve genel temizlik işlerinde deterjanlar, sabunların yerini almaya başlamış ve giderek yaygınlaşmıştır.
Deterjanlarda asıl temizlik görevini yapan maddeler yüzey aktif maddelerdir. Yüzey aktif maddeler suyun yüzey enerjisini düşürmekte ve suyun çalkalanması veya karıştırılması durumunda daha çok köpük oluşturmaktadır. Bu şekilde az miktarlarda kullanılsa bile, yüzeyi kolayca ıslatmakta, gözeneklerden girerek kirleri uzaklaştırmakta, hatta daha sonra tekrar bulundukları yüzeye çökmelerine engel olmaktadır.
Deterjanların üretiminde kullanılan asidik maddeler ise nem çekici özelliktedir ve kuru ve granül ve toz formundaki deterjanların saklanması sırasındaki nemlenmeyi önlemektedir. Suda çözünen bazlar ise, örneğin sodyum hidroksit, suda ısı vererek çözünmekte ve yüksek nem çekici özelliktedir. Bu madde açıkta bırakıldığı zaman yapısındaki nemi verir ve toz haline dönüşür. Sıvı sabun ve deterjan üretiminde kullanılan potasyum hidroksit de aynı şekilde çok iyi nem çeken bir maddedir. Bu madde havadan nem aldığı zaman, potasyum karbonata dönüşür.
Deterjanların genel özellikleri arasında, nemli ortamlardan fazla etkilenmemeleri ve küflenmemeleri, sabunların genel özellikleri arasında da bileşiminde yüzde 25’ten fazla nem bulunmaması gösterilebilir.
Deterjanların fiziksel ve kimyasal analizleri çerçevesinde, yetkili laboratuvarlar tarafından deterjanlar dahil bütün temizlik maddelerinde nem tayini analizleri yapılmaktadır.